theatro h

Μια άλλη ΠΗΝΕΛΟΠΗ - Πηνελόπης Οδύσσεια (Σατυρικό δράμα)

Το θεατρικό έργο γράφτηκε πριν από δέκα χρόνια περίπου. Αφορμή για να γραφεί, στάθηκε η θεατρική παράσταση «Ελένη» του Ρίτσου με ερμηνευτή τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Παπαβασιλείου. Γράφτηκε ως μονόλογος αλλά έπειτα από αρκετές επαναγραφές, συμπληρώσεις, απορρίψεις και προσθήκες παρουσιάζεται με την σημερινή του μορφή. Το έργο έχει στοιχεία τραγωδίας και κωμωδίας. Θα το χαρακτήριζα με δύο λέξεις: Σατυρικό δράμα.
Προσπαθεί ν’ ανιχνεύει τον αντίκτυπο του Τρωϊκού πολέμου και των περιπετειών του Οδυσσέα από τη μεριά μιας γυναίκας, της Πηνελόπης. Τι ένιωσε η Πηνελόπη, πώς είδε την φυγή, την πολύχρονη απουσία και την επιστροφή του Οδυσσέα; Ποια είναι η δική της τοποθέτηση απέναντι στα γεγονότα ως ερωμένης, ως γυναίκας, ως μάνας;
Δανείστηκα στοιχεία από τον μύθο του Οδυσσέα σύμφωνα με τον Όμηρο και από μεταγενέστερους ιστορικούς και ποιητές και προσπάθησα να τα μπολιάσω και να τα επεκτείνω, έτσι ώστε να φτάσω στην προσωπικότητα και στον ψυχισμό των δύο ηρώων. Ο σκοπός μου δεν ήταν να παραμείνω στο μυθικό ή ιστορικό γίγνεσθαι των προσώπων. Δημιούργησα δύο χαρακτήρες που απέχουν από το ομηρικό πρότυπο τοποθετώντας τους, σ’ ένα πιο σύγχρονο ψυχολογικό τοπίο.
Με ενδιέφερε περισσότερο η σχέση δύο ανθρώπων, όχι τόσο κάτω από το βάρος του μύθου όσο κάτω από το βάρος της διαπροσωπικής τους κατάστασης.
Η σχέση του άντρα και της γυναίκας. Του Οδυσσέα και της Πηνελόπης.
Ο έρωτας και ο πόλεμος στα εσωτερικά τους πεδία, αλλά και η διαρκής αναζήτηση της αλήθειας, της αγάπης και της ευτυχίας του ανθρωπίνου όντος.

penelope

Το ανέβασμα της παράστασης το αντιληφθήκαμε ως μια γέφυρα ανάμεσα στον αρχαίο και στον σύγχρονο κόσμο.
Η παράσταση στηρίχτηκε δραματουργικά στο ταξίδι της ψυχής.
Στην αιώνια σχέση του αρσενικού με το θηλυκό.
Στην σχέση του έρωτα, της συμβίωσης, του γάμου, της αγάπης, μέσα από την οποία απορρέουν ανθρώπινες επιθυμίες, πάθη, όνειρα, απογοητεύσεις, ενδοσκοπήσεις και αυτογνωσία. Το πάντρεμα των δύο κόσμων συντελείται μέσω του ζωντανού τραγουδιού και της μουσικοχορευτικής δράσης. Ο χορός της αρχαίας τραγωδίας έρχεται να συναντήσει τα βήματα των παραδοσιακών χορών (Χασοποσέρβικο, Τρεχάτος, Συρτός, Μαντηλάτος) όπου και αυτοί με την σειρά τους εναρμονίζονται και αποτελούν χορευτικό σύνολο πάνω σε σύγχρονες δυτικές μουσικές.
Επίσης η σύνδεση φανερώνεται μέσω της ενδυματολογίας (παραδοσιακές φορεσιές από τις οποίες έχει αφαιρεθεί το βάρος του Φολκλόρ) του συμβολικού σκηνικού και της υποκριτικής ερμηνείας.
Όμως, η τελική συνδετική γέφυρα που θα μας ενδιέφερε περισσότερο είναι αυτή που θα δημιουργήσει ο θεατής με την ικανοποίηση του αισθητικού και καλλιτεχνικού του κριτηρίου. Γέφυρα με την συγκίνηση, το γέλιο, την ψυχική εφορία και γιατί όχι με την αριστοτελική αυτοκάθαρση.
Ελπίζουμε να πετύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα.


Συντελεστές

Kείμενο - Σκηνοθεσία: Bασίλης Φλώρος
Mουσική σύνθεση: Kώστας Nικολέας
Eπιμέλεια κίνησης: Nίκος Mπανταβάνος
Eπιμέλεια μουσικής: Bασίλης Φλώρος
Kατασκευή σκηνικού - σκηνογραφία: Aντώνης Δεμπεγιώτης
Kοστούμια: ΔHΠEΘEK - Mορφωτικός Σύλλογος
Eπιμέλεια ρούχων: Δημήτρης Kομπιλήρης
Μακιγιάζ: Σταυρούλα Γεωργαντή
Φωτισμός: Ήχος και Φως
Φωτογράφηση: Eυγενία Aναστασοπούλου, Γιώργος Yψηλάντης
Hχογράφηση: Γιώργος Kλείδωνας

Παίζουν

Παρασκευή Σαμπαζιώτη (Πηνελόπη)
Aντώνης Tζαμαλούκας (Oδυσσέας)
Δημήτρης Δημητρίου (Oδυσσέας)
Eιρήνη Tσουκαλοχωρίτου (Kορυφαία - χορός)
Πέτρος Στεφανέας (Oδυσσέας)
Mαρία Bλαχοπούλου (Xορός)
Mατίνα Mαρίνου (Xορός)
Mαρία Φλώρου (Xορός)
Hλίας Λιανός (Συνοδός Oδυσσέα)
η μικρή Bασιλική Λογοθέτη (Kοσμική ψυχή)
Μαρία Τσώνη (Τραγούδι)

Μια σύντομη ανάλυση (Βασίλης Φλώρος)

Δύο άνθρωποι που προσπαθούν να υπερβούν την μοίρα τους, που κυνηγούν την πραγμάτωση του ονείρου τους. Η Πηνελόπη αναζητά τους καρπούς του απόλυτου έρωτα, της επιτυχημένης σχέσης, της ευτυχίας σε διάρκεια, το χρέος της γυναίκας. Ο Οδυσσέας αναζητά τους καρπούς του πολέμου, των κατακτήσεων, τη διαρκή ευχαρίστηση μέσα από την περιπέτεια. Το χρέος του πολεμιστή. Η Πηνελόπη έχει ζήσει μέσα στην πόλη. Η ζωή στην πόλη απαιτεί συμφωνίες, αποδοχή της άποψης του άλλου, σεβασμό, φιλοσοφικό στοχασμό, κοινωνικότητα. Ο Οδυσσέας έχει ζήσει στα πεδία των μαχών, σε θάλασσες, σε ξένους εχθρικούς τόπους. Η ζωή του απαιτούσε ένστικτο, δύναμη, πονηριά, φόνους. Η Πηνελόπη έχει την κουλτούρα της συναίνεσης, της συνεννόησης, της συζήτησης, της αναθεώρησης ακόμα και της παλινδρόμησης. Μετά από χρόνια αποκτά υψηλό ηθικό ανάστημα, αυτογνωσία και ψυχική νοημοσύνη. Ο Οδυσσέας είναι υποταγμένος στο δόγμα της επιθετικότητας, της απενοχοποίησης, της ανταπόδοσης, του προσωπικού συμφέροντος, της δημαγωγίας. Όλα αυτά τα χρόνια έκανε σκοτεινή πολιτική. Απέκτησε ένα εύρος επικοινωνιακής τακτικής και μια πανούργα νοητική αντίληψη. Ο Οδυσσέας ερμηνεύει τον κόσμο ως ένας πλάνητας, χωρίς συμβάσεις, συνέχεια δρων, κατασκευαστής του παρόντος, που παραβαίνει θεϊκούς και ανθρώπινους νόμους, στο όνομα μιας δράσης που πολλές φορές δεν έχει ένα βαθύτερο νόημα εκτός από το νόημα του καθήκοντος για δράση. Είναι ο δημιουργός των τεχνασμάτων, ο δημιουργός της βίας, που καλύπτεται με μια ιδιότυπη ηθική. Μόνο στην Πηνελόπη δεν χρησιμοποιεί την βία τόσο ως άντρας αλλά και ως βασιλιάς. Αναγνωρίζει την ελευθερία της να τον απορρίπτει. Αναγνωρίζει το δικαίωμά της να τον αρνηθεί. Για να έχει και εκείνος το δικαίωμα να την ξανακατακτήσει με μια μεγαλύτερη πονηριά. Γιατί έτσι παρατείνει την δράση του κόσμου του, την ίδια την ζωή του. Γιατί μόνο μέσα από τις μάχες, τις ήττες και τις νίκες αποκτάει η ζωή του νόημα. Αυτή είναι η αλήθεια του. Η αλήθεια στην Πηνελόπη δεν έρχεται με την βοήθεια ανωτέρων δυνάμεων (η αλήθεια ως αποκάλυψη αλλά ως “αλήθεια που δημιουργείται από την θεσπίζουσα κίνηση της πόλης...σε όλες τις εκφάνσεις” (Καστοριάδης). Η αλήθεια δηλαδή που έρχεται μέσα από το προσωπικό βίωμα, την προσωπική εμπειρία και την κοινωνική συμβίωση. Η σύγκρουση αυτών των δύο κόσμων είναι αναμενόμενη. Δεν είναι μόνο μία σύγκρουση μεταξύ δύο προσώπων αλλά και μία σύγκρουση με τον εαυτό τους. Η υπαρξιακή τους σύγκρουση. “Η ίδια η ύπαρξη αποτελεί μια διαρκή μάχη για την απόκτηση ενός νοήματος που να την υπερβαίνει” (Καστοριάδης). Σ’ αυτήν εδώ την υπαρξιακή σύγκρουση, οι Ολύμπιοι θεοί δεν παίζουν κανένα ρόλο αφού είναι προέκταση των ανθρωπίνων ιδιοτήτων θετικών και αρνητικών. Ο πολυθεϊσμός του Ομήρου με θεούς παρόντες και ορατούς γίνεται μονοθεϊσμός του Άφατου αοράτου αλλά υπαρκτού. Η θεϊκή παρουσία γίνεται αισθητή όχι με τις αισθήσεις και τους διανοητικούς διαχωρισμούς, αλλά με την διαισθητική Αντίληψη της ψυχής. Το ανθρώπινο ον δεν χωρίζεται σε αρσενικό και θηλυκό, σε άντρα και γυναίκα, γιατί η βαθύτερη ουσία του είναι μία και κοινή. Οι ψυχές δεν έχουν φύλο. Η εξαγνισμένη ψυχή παίρνει την θέση της στον κόσμο της ένωσης πέρα από το θάνατο και την ζωή. Στο κοσμικό χρονότοπο του Ενοποιημένου παρόντος: Εκείνο της Αιωνιότητας.

 

Κριτικές

Σαν προεφηβικό παιχνίδι στην αυλή ενός σχολείου, στις παλιές αλάνες της δεκαετίας του 1960-1970, σαν επίφαση θεατρικότητας πάνω σε υπαρξιακά αδιέξοδα που αφορούν την αλλοτρίωση, την αποξένωση και τον θάνατο του έρωτα μέσα στο γάμο.... Η κτητικότητα, η πίστη, η αφοσίωση, η αγάπη ως πάγιο αίτημα όλων των όντων σε άπασες τις σχέσεις... Αυτά είναι τα θέματα που απασχολούν τον Βασίλη Φλώρο, τόσο στα ποιητικά όσο και στα πεζά του κείμενα. Πιστός στο ύφος και στη θεματική του, αναδρά με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα με τρόπο αυθεντικό κι αυθόρμητο, χωρίς σοβαροφάνειες και φιοριτούρες, αλλά με την πηγαιότητα του γνήσιου λαϊκού θεάτρου, που βλέπει την τραγικωμωδία της ζωής σε μείζονα τόνο, υποτονθορίζοντας σε ελάσσονα τόνο την πανάρχαια απαίτηση του ανθρώπινου όντος να ευτυχήσει.

Στο θέατρο Ασωμάτων είδα την «Οδύσσεια» του Βασίλη Φλώρου με τους Έλενα Στρατή, Σωτήρη Ταχτσόγλου, Αντώνης Τζαμαλούκας σε μουσική: Σπύρος Γραμμένος, Βασίλης Λαγδάς.

Εκπληκτική δουλειά, για το είδος και το ύφος του λαϊκού θεάτρου, που σπανίζει σήμερα, αφού όλες οι χρυσές μετριότητες δηλώνουν «ότι δεν είναι λαϊκοί σκηνοθέτες». Ήμαρτον Παναγία μου. Θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου, Πώς και πούθε βρέθηκαν τόσοι αστοί σε μια αγροτοκτηνοτροφική χώρα, όπου όλοι έχουν «σπίτι στο χωριό» κι η «καλή» Αθήνα είναι ένα μικρό χωριό γύρω από τον Λυκαβηττό, με μίση, πάθη, έχθρητες κι ανοργασμικούς έρωτες;;;;;; Κι όπως λέει ο απλός, θυμόσοφος λαός: «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια» ή «μικρό χωριό – κακοί γειτόνοι». Από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερις. Συνεχώς κι αδιαλείπτως. Η απόδειξη της συνέχειας του είδους είναι ακριβώς αυτή: η διχόνοια, η αλαζονεία, η ψωροπερηφάνια και λοιπά και λοιπά... κι έπεται συνέχεια,

Ο Βασίλης Φλώρος μπορεί να θεωρηθεί out για τους αστούς, για τους λαϊκούς ανθρώπους είναι όμως ένας από αυτούς. Κι ίσως αυτό είναι σημαντικότερο από τους δήθεν, ξινούς, ψηλομύτες μικροαστούς που ονειρεύονται μεγαλεία και βουλιάζουν στον καθημερινό φασισμό τους, αποκλείοντας τους πάντες και τα πάντα, εκτός από εκείνους που τους μοιάζουν. «Όμοιος ομοίω κι η κοπριά στο λάχανο».

Η ανεκτικότητα σπανίζει στην πνευματική μας ζωή κι ακόμα περισσότερο στην κριτική. Κι ο νοών νοείτω.

Αυτά για σήμερα. Θα επανέλθω. Κι αυτό είναι και επιθετικό και απειλή. Επιθετική απειλή ίσως.

Κωνσταντίνος Μπούρας - Θεατρολόγος & Κριτικός Λογοτεχνίας

 

Ολόκληρο το έργο

*Το έργο μπορούν να το ανεβάσουν χωρίς κάποιο χρηματικό αντίτιμο ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες, μόνο σε συνεννόηση με τον συγγραφέα. Για αυτό μπορούν να το κατεβάσουν μόνο εγγεγραμμένα μέλη.

*Το έργο μπορούν να το ανεβάσουν χωρίς κάποιο χρηματικό αντίτιμο ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες, μόνο σε συνεννόηση με τον συγγραφέα. Για αυτό μπορούν να το κατεβάσουν μόνο εγγεγραμμένα μέλη.

_auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_ _auto_generated_thumb_

Όλα τα θεατρικά έργα

theatro

 

3

Η εξέλιξη της τέχνης

Η συγγραφή, η υποκριτική και η σκηνοθεσία κάτω από το πρίσμα της βιωματικής εμπειρίας, συντελούν σε αυτό το σκοπό.

1

Η μεταφυσική του θεάτρου

Το μυστήριο του θανάτου και της ζωής. Αυτό το μυστήριο γινόταν ως ένα βαθμό φανερό μέσα από ιεροτελεστικά δρώμενα, όπου ήταν και οι πρώτοι στενοί συγγενείς του θεάτρου.
2

Εμψύχωση βιωματικών ομάδων

Εμψυχωτής είναι κάποιος που εμψυχώνει οποιονδήποτε άνθρωπο ή ομάδα για να δράσει με περισσότερη επιτυχία σε κάτι, που δίνει θάρρος, ελπίδα και συμπόνια που παρακινεί και κατανοεί.
4

Άρθρα που έχουν δημοσιευθεί

Ετυμολογικά η λέξη ποίηση (όπως γνωρίζεται) προέρχεται από το ρήμα «ποιέω-ποιώ». Το «ποιώ» είναι η διπλή αδελφή όψη του ρήματος «πρήσσω- πράσσω- πράττω»..

6945768633
vasflo100@yahoo.gr

Επικοινωνία