Αποψη: Η αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής και η προσφορά των δασών

Τεσσερισήμισι χιλιάδες στρέμματα δασών αποψιλώνονται κάθε 1 ώρα παγκοσμίως από ανθρώπινες δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης χάνει 7,3 εκατομμύρια στρέμματα πολύτιμων δασών κάθε χρόνο.

Το 2016 ήταν σημαντικό για τον αγώνα ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή με βήματα εξέχουσας σημασίας από τη σκοπιά της βιο-διπλωματίας. Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο των πολιτικών αποφάσεων από τη Διεθνή Συμφωνία για το Κλίμα στο Παρίσι στην ετήσια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP22) στο Μαρακές, οι οποίες κρίνουν το μέλλον όλων μας. Παρά την πρόοδο που επιτυγχάνεται μέσα από τις διεθνείς συμφωνίες, οι περιβαλλοντικές συνέπειες που βιώνουμε καθημερινά αποδεικνύουν ότι ο χρόνος είναι σημαντικός και κυλάει αντίστροφα. Kάθε δευτερόλεπτο απραξίας κοστίζει ακριβά στον βίο. Η αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής, άλλωστε, δεν εξαρτάται μόνο από τη λήψη αποφάσεων στα υψηλά κλιμάκια πολιτικής, αλλά από τη συμμετοχή των πολιτών τόσο στη διαμόρφωση των αποφάσεων όσο και στην περιβαλλοντική δράση καθημερινά.

Για τη Διεθνή Οργάνωση Βιοπολιτικής (BIO – http://biopolitics.gr/) η διατήρηση και η προστασία των δασών έχουν αποτελέσει βασικό πυλώνα του αγώνα μας από τη δεκαετία του ’80. Καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η πατέντα ενός Ελληνα για την εκτεταμένη δενδροφύτευση με την εναέρια ρίψη σπόρων ενσωματωμένων σε κάψουλες με θρεπτικά συστατικά. Στον αγώνα του είχε συμπαρασταθεί ενεργά η Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής. Σήμερα η τεχνολογία κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, με τη χρήση drones σε πρωτοπόρα προγράμματα αναδάσωσης και δενδροφύτευσης ανά τον κόσμο.

Τα δάση προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένων της παραγωγής οξυγόνου, της απορρόφησης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα μέσω της φωτοσύνθεσης, του καθαρισμού του εδάφους από χημικές ουσίες, της καταπολέμησης της διάβρωσης του εδάφους, της συγκράτησης των υδάτων κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων και της διατήρησης της ισορροπίας του κλίματος.

Οι δασικές εκτάσεις παγκοσμίως απορροφούν έως και 30% των ανθρώπινων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα κατά τη φωτοσύνθεση. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, τα δάση παγκοσμίως αποθηκεύουν 283 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα στη βιομάζα τους. Σύγχρονες μελέτες της τελευταίας διετίας υπογραμμίζουν ότι η οποιαδήποτε επιβράδυνση του ρυθμού απορρόφησης CO2 θα επιταχύνει τον ρυθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, η αποψίλωση των δασών συμβάλλει περίπου στο 17% των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Εκτός από τις λειτουργίες φιλτραρίσματος και καθαρισμού του αέρα, οι δασικές εκτάσεις παράγουν το 28% του οξυγόνου (Ο2) του πλανήτη, αποτελώντας τον δεύτερο πάροχο οξυγόνου μετά τους ωκεανούς. Ενα ώριμο δέντρο παράγει σε 3 μήνες τόσο οξυγόνο όσο 10 άνθρωποι εισπνέουν μέσα σε ένα χρόνο. Η μαζική αποψίλωση των δασών θέτει σε κίνδυνο τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Τα δάση επίσης απορροφούν επικίνδυνες χημικές ουσίες και ρύπους που έχουν εισέλθει στο έδαφος. Είτε αποθηκεύοντας τους επιβλαβείς ρύπους είτε μετατρέποντάς τους σε λιγότερο επιβλαβείς μορφές, τα δάση αποτελούν ένα φυσικό φίλτρο που μειώνει τις επιπτώσεις των ζωικών και χημικών αποβλήτων, τόσο στο έδαφος όσο και στα υδάτινα οικοσυστήματα.

Παράλληλα, τα δάση καταπολεμούν τη διάβρωση του εδάφους συμβάλλοντας στη συγκράτηση των όμβριων υδάτων και στη μείωση της απορροής των υδάτων και των καταθέσεων των ιζημάτων μετά από καταιγίδες. Ταυτόχρονα, οι δασικές εκτάσεις ρυθμίζουν το κλίμα και το μικροκλίμα, μειώνοντας τις μεγάλες και αυξάνοντας τις μικρές θερμοκρασίες περιορίζοντας τη διαφυγή τόσο της ηλιακής όσο και της γήινης ακτινοβολίας.

Το μέλλον

Το μέλλον της κλιματικής αλλαγής φαντάζει εφιαλτικό με τη μείωση των δασών στον πλανήτη εφόσον οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι αναμένεται:

• Αύξηση τουλάχιστον 50% των θερμών ημερών του έτους, άμεσα για την περίοδο 2021 - 2050, και μακροπρόθεσμα έως και 100% για την περίοδο 2070 - 2100.

• Διπλασιασμός των ημερών καύσωνα την περίοδο 2021 - 2050 και πενταπλασιασμός τους την περίοδο 2070 - 2100.

• Αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς.

Στη χώρα μας οι πιο ευπαθείς περιοχές στις προαναφερθείσες αλλαγές φαίνεται, σύμφωνα με μελέτες, να είναι η Ανατολική Στερεά, η Εύβοια, η Θεσσαλία, καθώς και τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η αδράνεια και η απάθεια δεν βοηθούν. Η συμμετοχή όλων μας και ο εναρμονισμός της καθημερινότητάς μας και του τρόπου διαβίωσής μας με καινοτόμες λύσεις για τη διάσωση του βίου οφείλουν να είναι το ελάχιστο καθήκον κάθε πολίτη.

* Η κ. Αγνή Βλαβιανού Αρβανίτη είναι καθηγήτρια, πρόεδρος και ιδρύτρια της Διεθνούς Οργάνωσης Βιοπολιτικής, www.biopolitics.gr.

Πηγή: Καθημερινή