«Ερωτικών του ’21»
Η εικόνα που έχουµε για τους αγωνιστές του 1821 είναι αυτή που αναφέρει ο Θάνος Βερέµης στα προλεγόµενα του βιβλίου.. ήταν άνθρωποι διαφορετικοί από εµάς…
Βάζοντας τις ερωτικές τους ζαβολιές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας παραµένει λανθασµένη η εικόνα του χαρακτήρα τους.
ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ
-Το 1826 ο Βάσος Μαυροβουνιώτης, ονοµαστός ∆ον Ζουάν του ’21, έκλεψε την Ελένη, γυναίκα του προκρίτου της Τζιας Μιχάλη Πάγκαλου που τον φιλοξενούσε στον πύργο του.
-Ο Κεφαλλονίτης Ανδρέας Μεταξάς, περίφηµος εραστής της εποχής, σκανδάλιζε µε τα ερωτικά καµώµατά του τις Εθνοσυνελεύσεις.
-Στη λίστα των µεγάλων εραστών του 1821 υπάρχουν τα ονόµατα του Θεοδωράκη Γρίβα, του Νικόλαου Κριεζιώτη, του Γεώργιου Βαρνακιώτη, του Ιωάννη Κωλέττη κ.ά.
-Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης δεν πήγαιναν πίσω. Ο Γέρος του Μοριά συζούσε µε τη Μαργαρίτα Βελισσάρη, πρώην καλόγρια, µε την οποία το 1836, σε ηλικία 66 χρόνων, απέκτησε έναν γιο, τον Πάνο (τον δεύτερο).
-Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, είχε πάντα µαζί του την ερωµένη του Μαριώ, µια όµορφη τουρκοπούλα που είχε εκχριστιανιστεί η οποία για να µην την ξεχωρίζουν οι εχθροί ήταν ντυµένη αντρικά.
-Ο Παλαιών Πατρών Γερµανός καταγράφεται στην προεπαναστατική περίοδο και ως ερωτικός ποιητής. Οι επιδόσεις του στην ποίηση εκπλήσσουν. Η αιτία που προκάλεσε την ερωτική ποιητική έµπνευση του ιεράρχη των Πατρών εντοπίζεται στην αρχόντισσα Αικατερίνη Γκίκα (∆όµνα Κατήνκω). Στις αρχές του 1800 (πιθανότατα το 1803), όταν ο διάκος Γερµανός βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, ερωτεύτηκε παράφορα την αρχόντισσα και έγραψε ποιήµατα γι’ αυτή. Ο νεαρός Γερµανός, ερωτευµένος µε την Κατήνκω, κινδύνευσε να σταµατήσει την εκκλησιαστική του καριέρα στον βαθµό του απλού κληρικού. Ο θείος και µέντορας του πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, ο οποίος τον προόριζε για δεσπότη, απέτρεψε την ερωτική τρέλα του ανιψιού του διορίζοντάς τον στις 25 Μαρτίου 1806 µητροπολίτη στην Πάτρα.
-Ο Παπαφλέσσας, τον οποίο ο Π.Π. Γερµανός θα αποκαλέσει στη σύσκεψη της Βοστίτσας «εξωλέστατο καλόγερο», είναι ίσως ο πιο ανοιχτά «σάρκινος» επαναστάτης του ’21. Προεπαναστατικά αρχιµανδρίτης στην Κωνσταντινούπολη ζούσε έκλυτο βίο
- -Υπήρξαν γνωστές γυναίκες που συμμετείχαν στην επανάσταση που έζησαν χωρίς ενοχές και δίχως να υπακούνε στις κοινωνικές νόρμες τους έρωτές τους.
-Εκείνα τα χρόνια εύκολα η γυναίκα µπορούσε να µείνει χωρίς τον άντρα της, ο οποίος είτε θα πέθαινε από βίαιο θάνατο είτε θα έβγαινε κλέφτης στο βουνό. Ηταν σύνηθες φαινόµενο ο καπετάνιος κλέφτης να αρπάζει την κόρη του κοτζαµπάση ίσα ίσα για να ρεζιλέψει τον εχθρό του, διότι η κόρη στο τέλος επέστρεφε «αµόλυντη» στο σπιτικό της. ∆εν ήταν λίγες οι φορές που ψευτοκαλόγριες και ζωντοχήρες έµπαιναν στο ερωτικό σηµάδι των αρµατολών και κλεφτών. Οι περισσότεροι γάµοι δε ήταν αποτέλεσµα προξενιού. Η νύφη συνηθιζόταν να αποκαλύπτεται την ώρα του µυστήριου.
-Αρκετές γυναίκες κατάφεραν να αναδειχθούν στο πάνθεον των ηρώων του Αγώνα, επιδεικνύοντας στάση προσωπικού ηρωισμού. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους. ….Στην ιστορία του ’21 αναφέρεται με χρυσά γράμματα και η Σάββαινα, η Σπαρτιάτισσα, την οποία είχε πάντα κοντά του ο Μανιάτης οπλαρχηγός Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Για τον ηρωισμό της στη μάχη του Βαλτετσίου τιμήθηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη.
-Στην τριλογία μου γίνεται αναφορά στη ζωή σαράντα και πλέον πρωταγωνιστών του 1821, με μεγάλο αριθμό ιστοριών ερωτικού πυρήνα. Ύστερα από αυτές διαμορφώνεται διαφορετική ιστορική πραγματικότητα, αφού κάθε ανθρώπινη πράξη διεκδικεί τη μοναδικότητα. Η τύχη της «Παλιοκατερίνης από τη Σέλιανη» που τραγουδιέται μέχρι σήμερα στα χωριά της Ανατολικής Ρούμελης
- Η ιστορία θέλει τη δεκαοχτάχρονη Κατερίνη να είναι αρραβωνιασμένη με τον «ωραιότατο των ηρώων» του Αγώνα Αθανάσιο Διάκο. Εκτός από τον Διάκο την όμορφη Κατερίνη ποθούσε και ο Γούλας (Γεώργιος Δράσκος), συναγωνιστής του μάρτυρα της εθνεγερσίας. Ο τελευταίος μάλιστα ζήτησε να την παντρευτεί, όμως εκείνη αρραβωνιάστηκε τον Διάκο, γεγονός που ο Γούλας της το κράτησε μανιάτικο. Μια ημέρα που λημέριαζαν έξω από τη Σέλιανη, ο Γούλας προκάλεσε τον Διάκο ότι μπορούσε να ξελογιάσει την Κατερίνη. Ο Διάκος δέχτηκε την πρόκληση και ο Γούλας με μπαμπεσιά, προφασιζόμενος αρρώστια του ήρωα, κατάφερε να πείσει την κοπέλα να τον ακολουθήσει. Ο ήρωας της Αλαμάνας δεν δικαιολόγησε την ενέργειά της, της ξέσκισε τα ρούχα, της έκοψε τα μαλλιά και την έδιωξε σχεδόν τσίτσιδη. Η άμοιρη Κατερίνη, ντροπιασμένη, γύρισε στο χωριό της όπου λέγεται ότι την κάθισαν ανάποδα πάνω στο γάιδαρο ολόγυμνη, της φόρεσαν στο κεφάλι για στεφάνι σπλάχνα και έντερα ζώων και τη διαπόμπευσαν σαν μοιχαλίδα στο χωριό. Η «Παλιοκατερίνη από τη Σέλιανη», όπως την φώναζαν πια, κλείστηκε μισότρελη στο σπίτι της δυο ολόκληρα χρόνια και ύστερα έγινε με τη βούλα πλέον «παλιογυναίκα».
-Τελικά η Ελλάδα απελευθερώθηκε. Η ελληνική εξέγερση του 1821, ένα αναπάντητο φαινόµενο στις ιστορίες όλου του κόσµου, έδιωξε τους Οθωµανούς και έφερε τον Οθωνα. Αυτό συνήθισαν οι Νεοέλληνες να λένε απελευθέρωση… µια ιστορία βαθύτατα λυπητερή.
-Οι επαναστάτες του 1821 βόλευε να παραµείνουν στο κάδρο της αντίστοιχης ιστορικής εποχής µόνο σαν φοβερές µηχανές κοπής τουρκικών κεφαλών. Οι πρωτεργάτες του Αγώνα έπρεπε να φαντάζουν άνθρωποι µε ακηλίδωτη ηθική, επαναστάτες χωρίς σαρκικές επιθυµίες, όντα αποστερηµένα από την ανθρώπινη φύση τους, παρουσίες αγγελικές χωρίς πάθη και ελαττώµατα. Βάζοντας τις ερωτικές τους ζαβολιές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας παραµένει λανθασµένη η εικόνα του χαρακτήρα τους.
«Ερωτικών του ’21» του εκπαιδευτικού αναλυτή και συγγραφέα Κυριάκου Σκιαθά
Βάζοντας τις ερωτικές τους ζαβολιές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας παραµένει λανθασµένη η εικόνα του χαρακτήρα τους.
ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ
-Το 1826 ο Βάσος Μαυροβουνιώτης, ονοµαστός ∆ον Ζουάν του ’21, έκλεψε την Ελένη, γυναίκα του προκρίτου της Τζιας Μιχάλη Πάγκαλου που τον φιλοξενούσε στον πύργο του.
-Ο Κεφαλλονίτης Ανδρέας Μεταξάς, περίφηµος εραστής της εποχής, σκανδάλιζε µε τα ερωτικά καµώµατά του τις Εθνοσυνελεύσεις.
-Στη λίστα των µεγάλων εραστών του 1821 υπάρχουν τα ονόµατα του Θεοδωράκη Γρίβα, του Νικόλαου Κριεζιώτη, του Γεώργιου Βαρνακιώτη, του Ιωάννη Κωλέττη κ.ά.
-Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης δεν πήγαιναν πίσω. Ο Γέρος του Μοριά συζούσε µε τη Μαργαρίτα Βελισσάρη, πρώην καλόγρια, µε την οποία το 1836, σε ηλικία 66 χρόνων, απέκτησε έναν γιο, τον Πάνο (τον δεύτερο).
-Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, είχε πάντα µαζί του την ερωµένη του Μαριώ, µια όµορφη τουρκοπούλα που είχε εκχριστιανιστεί η οποία για να µην την ξεχωρίζουν οι εχθροί ήταν ντυµένη αντρικά.
-Ο Παλαιών Πατρών Γερµανός καταγράφεται στην προεπαναστατική περίοδο και ως ερωτικός ποιητής. Οι επιδόσεις του στην ποίηση εκπλήσσουν. Η αιτία που προκάλεσε την ερωτική ποιητική έµπνευση του ιεράρχη των Πατρών εντοπίζεται στην αρχόντισσα Αικατερίνη Γκίκα (∆όµνα Κατήνκω). Στις αρχές του 1800 (πιθανότατα το 1803), όταν ο διάκος Γερµανός βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, ερωτεύτηκε παράφορα την αρχόντισσα και έγραψε ποιήµατα γι’ αυτή. Ο νεαρός Γερµανός, ερωτευµένος µε την Κατήνκω, κινδύνευσε να σταµατήσει την εκκλησιαστική του καριέρα στον βαθµό του απλού κληρικού. Ο θείος και µέντορας του πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, ο οποίος τον προόριζε για δεσπότη, απέτρεψε την ερωτική τρέλα του ανιψιού του διορίζοντάς τον στις 25 Μαρτίου 1806 µητροπολίτη στην Πάτρα.
-Ο Παπαφλέσσας, τον οποίο ο Π.Π. Γερµανός θα αποκαλέσει στη σύσκεψη της Βοστίτσας «εξωλέστατο καλόγερο», είναι ίσως ο πιο ανοιχτά «σάρκινος» επαναστάτης του ’21. Προεπαναστατικά αρχιµανδρίτης στην Κωνσταντινούπολη ζούσε έκλυτο βίο
- -Υπήρξαν γνωστές γυναίκες που συμμετείχαν στην επανάσταση που έζησαν χωρίς ενοχές και δίχως να υπακούνε στις κοινωνικές νόρμες τους έρωτές τους.
-Εκείνα τα χρόνια εύκολα η γυναίκα µπορούσε να µείνει χωρίς τον άντρα της, ο οποίος είτε θα πέθαινε από βίαιο θάνατο είτε θα έβγαινε κλέφτης στο βουνό. Ηταν σύνηθες φαινόµενο ο καπετάνιος κλέφτης να αρπάζει την κόρη του κοτζαµπάση ίσα ίσα για να ρεζιλέψει τον εχθρό του, διότι η κόρη στο τέλος επέστρεφε «αµόλυντη» στο σπιτικό της. ∆εν ήταν λίγες οι φορές που ψευτοκαλόγριες και ζωντοχήρες έµπαιναν στο ερωτικό σηµάδι των αρµατολών και κλεφτών. Οι περισσότεροι γάµοι δε ήταν αποτέλεσµα προξενιού. Η νύφη συνηθιζόταν να αποκαλύπτεται την ώρα του µυστήριου.
-Αρκετές γυναίκες κατάφεραν να αναδειχθούν στο πάνθεον των ηρώων του Αγώνα, επιδεικνύοντας στάση προσωπικού ηρωισμού. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένους. ….Στην ιστορία του ’21 αναφέρεται με χρυσά γράμματα και η Σάββαινα, η Σπαρτιάτισσα, την οποία είχε πάντα κοντά του ο Μανιάτης οπλαρχηγός Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Για τον ηρωισμό της στη μάχη του Βαλτετσίου τιμήθηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη.
-Στην τριλογία μου γίνεται αναφορά στη ζωή σαράντα και πλέον πρωταγωνιστών του 1821, με μεγάλο αριθμό ιστοριών ερωτικού πυρήνα. Ύστερα από αυτές διαμορφώνεται διαφορετική ιστορική πραγματικότητα, αφού κάθε ανθρώπινη πράξη διεκδικεί τη μοναδικότητα. Η τύχη της «Παλιοκατερίνης από τη Σέλιανη» που τραγουδιέται μέχρι σήμερα στα χωριά της Ανατολικής Ρούμελης
- Η ιστορία θέλει τη δεκαοχτάχρονη Κατερίνη να είναι αρραβωνιασμένη με τον «ωραιότατο των ηρώων» του Αγώνα Αθανάσιο Διάκο. Εκτός από τον Διάκο την όμορφη Κατερίνη ποθούσε και ο Γούλας (Γεώργιος Δράσκος), συναγωνιστής του μάρτυρα της εθνεγερσίας. Ο τελευταίος μάλιστα ζήτησε να την παντρευτεί, όμως εκείνη αρραβωνιάστηκε τον Διάκο, γεγονός που ο Γούλας της το κράτησε μανιάτικο. Μια ημέρα που λημέριαζαν έξω από τη Σέλιανη, ο Γούλας προκάλεσε τον Διάκο ότι μπορούσε να ξελογιάσει την Κατερίνη. Ο Διάκος δέχτηκε την πρόκληση και ο Γούλας με μπαμπεσιά, προφασιζόμενος αρρώστια του ήρωα, κατάφερε να πείσει την κοπέλα να τον ακολουθήσει. Ο ήρωας της Αλαμάνας δεν δικαιολόγησε την ενέργειά της, της ξέσκισε τα ρούχα, της έκοψε τα μαλλιά και την έδιωξε σχεδόν τσίτσιδη. Η άμοιρη Κατερίνη, ντροπιασμένη, γύρισε στο χωριό της όπου λέγεται ότι την κάθισαν ανάποδα πάνω στο γάιδαρο ολόγυμνη, της φόρεσαν στο κεφάλι για στεφάνι σπλάχνα και έντερα ζώων και τη διαπόμπευσαν σαν μοιχαλίδα στο χωριό. Η «Παλιοκατερίνη από τη Σέλιανη», όπως την φώναζαν πια, κλείστηκε μισότρελη στο σπίτι της δυο ολόκληρα χρόνια και ύστερα έγινε με τη βούλα πλέον «παλιογυναίκα».
-Τελικά η Ελλάδα απελευθερώθηκε. Η ελληνική εξέγερση του 1821, ένα αναπάντητο φαινόµενο στις ιστορίες όλου του κόσµου, έδιωξε τους Οθωµανούς και έφερε τον Οθωνα. Αυτό συνήθισαν οι Νεοέλληνες να λένε απελευθέρωση… µια ιστορία βαθύτατα λυπητερή.
-Οι επαναστάτες του 1821 βόλευε να παραµείνουν στο κάδρο της αντίστοιχης ιστορικής εποχής µόνο σαν φοβερές µηχανές κοπής τουρκικών κεφαλών. Οι πρωτεργάτες του Αγώνα έπρεπε να φαντάζουν άνθρωποι µε ακηλίδωτη ηθική, επαναστάτες χωρίς σαρκικές επιθυµίες, όντα αποστερηµένα από την ανθρώπινη φύση τους, παρουσίες αγγελικές χωρίς πάθη και ελαττώµατα. Βάζοντας τις ερωτικές τους ζαβολιές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας παραµένει λανθασµένη η εικόνα του χαρακτήρα τους.
«Ερωτικών του ’21» του εκπαιδευτικού αναλυτή και συγγραφέα Κυριάκου Σκιαθά
