Η πολυπλοκότητα του έρωτα
Η ομορφιά του έρωτα είναι η αμοιβαία διείσδυση της αλήθειας του άλλου στον εαυτό μας και της δικής μας στον άλλον.
…ο έρωτας είναι ίσως η πιο αληθινή μας θρησκεία και συγχρόνως η πιο αληθινή μας πνευματική νόσος.
Αμφιρρέπουμε ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο πόλους που είναι εξ’ ίσου πραγματικοί. Αλλά, σ’ αυτή τη ταλάντευση, το υπέροχο είναι πως η προσωπική μας αλήθεια αποκαλύπτεται και φέρεται από τον άλλον. Ταυτόχρονα, ο έρωτας μας κάνει να ανακαλύπτουμε την αλήθεια του άλλου.
Η γνησιότητα του έρωτα δεν έγκειται μόνο στο να προβάλουμε την αλήθεια μας στον άλλον και τελικά να μη βλέπουμε τον άλλον παρά μόνο σύμφωνα με τα μάτια μας, έγκειται και στο να μας αφήσει να μολυνθούμε από την αλήθεια του άλλου.
Δεν πρέπει να είμαστε όπως εκείνοι οι πιστοί που βρίσκουν αυτό που ψάχνουν επειδή έχουν σχεδιάσει την απάντηση που περιμένουν. Κι αυτό είναι, επίσης, η τραγωδία: φέρουμε μία τέτοια ανάγκη για έρωτα που μερικές φορές μια συνάντηση μια καλή στιγμή – ή ίσως μια κακή στιγμή – απελευθερώνει τη διαδικασία της κεραυνοβόλησης, της σαγήνης.
Εκείνη τη στιγμή, προβάλουμε στον άλλον την ανάγκη μας για έρωτα, τη σταθεροποιούμε, και αγνοούμε τον άλλον που έγινε η εικόνα μας, το τοτέμ μας. Τον αγνοούμε πιστεύοντας πως τον αγαπάμε.
Εκεί βρίσκεται, πράγματι, μια από τις τραγωδίες του έρωτα: η μη κατανόηση του εαυτού μας και του άλλου. Αλλά η ομορφιά του έρωτα είναι η αμοιβαία διείσδυση της αλήθειας του άλλου στον εαυτό μας και της δικής μας στον άλλον, είναι να βρούμε την αλήθεια του μέσω του άλλου.
Καταλήγω. Το ζήτημα του έρωτα παλινωδεί σ’ αυτή την αμοιβαία κατοχή: να κατέχουμε αυτό που μας κατέχει.
Είμαστε άτομα που έχουμε φτιαχτεί από διαδικασίες που είναι προγενέστερες από μας∙ κατεχόμαστε από πράγματα που μας ξεπερνούν και που θα φθάσουν μακρύτερα από μας, αλλά, με κάποιον τρόπο, είμαστε ικανοί να τα κατέχουμε.
Παντού, πάντα, η διπλή κατοχή συνιστά το νήμα και την ίδια την πείρα των ζωών μας.
Και θα τελειώσω δίνοντας στην αναζήτηση του έρωτα της διατύπωση του Ρεμπώ, αυτή της αναζήτησης μιας αλήθειας που θα βρίσκεται ταυτόχρονα μέσα σε μια ψυχή και μέσα σ’ ένα σώμα.
Edgar Morin, «Έρωτας, ποίηση, σοφία», Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (απόσπασμα από το κεφάλαιο Η πολυπλοκότητα του Έρωτα)
to23ogramma
…ο έρωτας είναι ίσως η πιο αληθινή μας θρησκεία και συγχρόνως η πιο αληθινή μας πνευματική νόσος.
Αμφιρρέπουμε ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο πόλους που είναι εξ’ ίσου πραγματικοί. Αλλά, σ’ αυτή τη ταλάντευση, το υπέροχο είναι πως η προσωπική μας αλήθεια αποκαλύπτεται και φέρεται από τον άλλον. Ταυτόχρονα, ο έρωτας μας κάνει να ανακαλύπτουμε την αλήθεια του άλλου.
Η γνησιότητα του έρωτα δεν έγκειται μόνο στο να προβάλουμε την αλήθεια μας στον άλλον και τελικά να μη βλέπουμε τον άλλον παρά μόνο σύμφωνα με τα μάτια μας, έγκειται και στο να μας αφήσει να μολυνθούμε από την αλήθεια του άλλου.
Δεν πρέπει να είμαστε όπως εκείνοι οι πιστοί που βρίσκουν αυτό που ψάχνουν επειδή έχουν σχεδιάσει την απάντηση που περιμένουν. Κι αυτό είναι, επίσης, η τραγωδία: φέρουμε μία τέτοια ανάγκη για έρωτα που μερικές φορές μια συνάντηση μια καλή στιγμή – ή ίσως μια κακή στιγμή – απελευθερώνει τη διαδικασία της κεραυνοβόλησης, της σαγήνης.
Εκείνη τη στιγμή, προβάλουμε στον άλλον την ανάγκη μας για έρωτα, τη σταθεροποιούμε, και αγνοούμε τον άλλον που έγινε η εικόνα μας, το τοτέμ μας. Τον αγνοούμε πιστεύοντας πως τον αγαπάμε.
Εκεί βρίσκεται, πράγματι, μια από τις τραγωδίες του έρωτα: η μη κατανόηση του εαυτού μας και του άλλου. Αλλά η ομορφιά του έρωτα είναι η αμοιβαία διείσδυση της αλήθειας του άλλου στον εαυτό μας και της δικής μας στον άλλον, είναι να βρούμε την αλήθεια του μέσω του άλλου.
Καταλήγω. Το ζήτημα του έρωτα παλινωδεί σ’ αυτή την αμοιβαία κατοχή: να κατέχουμε αυτό που μας κατέχει.
Είμαστε άτομα που έχουμε φτιαχτεί από διαδικασίες που είναι προγενέστερες από μας∙ κατεχόμαστε από πράγματα που μας ξεπερνούν και που θα φθάσουν μακρύτερα από μας, αλλά, με κάποιον τρόπο, είμαστε ικανοί να τα κατέχουμε.
Παντού, πάντα, η διπλή κατοχή συνιστά το νήμα και την ίδια την πείρα των ζωών μας.
Και θα τελειώσω δίνοντας στην αναζήτηση του έρωτα της διατύπωση του Ρεμπώ, αυτή της αναζήτησης μιας αλήθειας που θα βρίσκεται ταυτόχρονα μέσα σε μια ψυχή και μέσα σ’ ένα σώμα.
Edgar Morin, «Έρωτας, ποίηση, σοφία», Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (απόσπασμα από το κεφάλαιο Η πολυπλοκότητα του Έρωτα)
to23ogramma
