Ιωάννης Καποδίστριας

Ιωάννης Καποδίστριας
Γράφει η Ιρενε Πετρακακη
Από φεις μπουκ

Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831 είναι η
σπουδαιότερη της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο Κυβερνήτης αγωνίστηκε να
ελευθερώσει τον λαό της μικρής και κατεστραμμένης χώρας που θεωρούσε
πατρίδα του, όχι μόνο από τη δεσποτεία των ευρωπαϊκών αυλών αλλά και
από τη διαρκή απληστία των ισχυρών εντόπιων οίκων που κινούσαν τα
νήματα της εξουσίας.

Ο πρόωρος και βίαιος θάνατός του όμως στέρησε μια
μεγάλη ευκαιρία από την Ελλάδα να αναγεννηθεί και να πορευτεί αυτόνομη.
Οι συνθήκες που επικρατούσαν το 1828 στα απελευθερωμένα μέρη ήταν
απελπιστικές. «Εις την Ελλάδα δεν υπάρχουσιν ούτε εμπόριον, ούτε τέχναι,
ούτε βιομηχανία, ούτε γεωργία» ανέφερε σε επίσημη έκθεση ο Ανδρέας
Λόντος. «Οι χωρικοί δεν σπείρουσι πλέον, διότι δεν έχουσι πεποίθησιν ότι
θέλουσι θερίσει, και αν θερίσωσι, δεν ελπίζουσι να φυλάξωσι τους καρπούς
των από τον στρατιώτην. Ο έμπορος δεν είναι ασφαλής εις τάς πόλεις τρέμει
δ' από τον φόβον των πειρατών, οι οποίοι έχουσιν ανοικτά τα όμματα και
περιμένουσι τα πλοία εις την διάβασίν των να τα προσβάλωσιν. Η δολοφονία
καλύπτει την κλοπήν με την μυστικότητα ο τεχνίτης δεν είναι βέβαιος ότι θα
πληρωθή διά την εργασίαν του. Το δικαίωμα του ισχυροτέρου είναι το μόνον
όπου υπάρχει πραγματικώς. Οι κοινωνικοί δεσμοί παρελύθησαν.
Ο πολίτης δεν απολαύει του νόμου την υπεράσπισιν. Μόνη του λαού η
ακένωτος μακροθυμία εμπόδισε τού να φθάσωσι τα πράγματα εις
φρικωδεστέραν κατάστασιν».
:
Ο Καποδίστριας είχε απόλυτη επίγνωση της αποστολής του. Σε μια από τις
επιστολές του έγραφε: «Η αναγέννηση και η πραγματική ανεξαρτησία ενός
λαού δεν μπορούν παρα να είναι έργο του ιδίου. Μια εξωτερική βοήθεια
μπορεί ενδεχομένως να τις διευκολύνει, όχι όμως και να τις δημιουργήσει.»
Και αρκεί μια μικρή ματιά σε σκηνές του βίου του ώστε να δειχθεί το
προσωπικό και πολιτικό του ήθος. Με την τιμιότητα, την εγκράτεια και τη
λιτότητα στην καθημερινότητά του, έδινε ως κυβερνήτης το αναγκαίο
παράδειγμα.
Όταν λοιπόν το 1822 υπέβαλε τη παραίτησή του από Υπουργός Εξωτερικών
της Ρωσίας και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη κατοίκησε σε δύο φτωχικά δωμάτια
ενώ είχε τη δυνατότητα να κατοικήσει σε πολυτελέστατο οίκημα. Στις
ερωτήσεις των αριστοκρατών γιατί ζούσε τόσο περιορισμένα οικονομικά, έδινε
την καταπληκτική απάντηση «κρούων ταυτοχρόνως την θύραν των πλουσίων
και των φτωχών, ζητών τον οβολόν των δια να αποστέλλω τρόφιμα και
πολεμοφόδια εις τον αγωνιζόμενον ελληνικόν λαόν, έπρεπε να διδάσκω δια
του παραδείγματος. Περιόρισα τα έξοδα δια εμέ και τον υπηρέτην μου μόνον

εις 60 φράγκα τον μήνα και όλον τον υπόλοιπον μισθόν μου τον διαθέτω δια
την Ελλάδα»
Όταν έφθασε στο Ναύπλιο είχε φέρει μαζί του λίγα έπιπλα από τη μικρή του
οικία που διέθετε στη Γενεύη. Μόλις όμως αντίκρισε την αθλιότητα και τις
τρώγλες της Ελλάδας διέταξε να καρφωθούν πάλι τα κυβώτια και να
αγοράσουν κάποια στοιχειώδη για τη στοιχειώδη επίπλωση της μικράς του
οικίας.
Αν και το παρουσιαστικό του, από πολλές περιγραφές και από πορτραίτα,
δείχνει όντως επιβλητικό με φινέτσα αριστοκρατική, εντούτοις, στον ρακένδυτο
ελληνικό λαό κατά τις περιηγήσεις του εμφανίζετο ντυμένος απέριττα και
απλά. Και ως προς την διατροφή του υπήρξε ιδιαίτερα λιτοδίαιτος
περιορίζοντας στο κατώτερο όριο τα έξοδα φαγητού -παρά την ασθενική υγεία
του- εφόσον όπως έλεγε, υπήρχαν τόσο και τόσοι πεινούντες Έλληνες και δη
παιδιά.
Αλλά το μεγαλείο του ψυχικού του πολιτισμού φάνηκε όταν σ' αυτόν και στο
επιτελείο του με ειδικό ψήφισμα της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης του Άργους
παραχωρείτο ο προβλεπόμενος μισθός. Στους συνέδρους απάντησε:
«Ελπίζω ότι όσοι εξ υμών συμμετάσχουν εις την κυβέρνηση θέλουν γνωρίσει
ότι δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγους με τον βαθμόν του
υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των αλλά ότι οι μισθοί
ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα τα οποία έχει η
κυβέρνηση εις την εξουσίαν τους. Τα αξιώματα είναι τιμητικά και ο
αναμειγούμενος στην πολιτείαν δεν κάνει εμπορικήν επιχείρησιν».
(βιογραφικά στοιχεία άντλησα από τη σελίδα kapodistrias.info)
Τον Ιωάννη Καποδίστρια τον πένθησαν οι φτωχοί αγρότες και οι απλοί λαϊκοί
άνθρωποι στην Ελλάδα του 19ου αιώνα που είδαν στο πρόσωπό του την
ελπίδα για τη δική τους ανεξαρτησία και για μια καλύτερη ζωή. Τον πενθούμε
όμως κι εμείς σήμερα. Αναπόφευκτες οι συγκρίσεις με τα σύγχρονα πολιτικά
πρόσωπα!