Η αποδοχή και η κουλτούρα της συνεργασίας
(Σύντομη ομιλία με αφορμή το συλλογικό έργο δέκα σύγχρονων Μεσσήνιων ποιητών) 31/10/2022.
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, συνοδοιπόροι της γραφής και της λογοτεχνίας, συγγραφείς και αναγνώστες. Όλοι και όλες που βοηθήσαμε για να ολοκληρωθεί αυτό το βιβλίο και να γίνει η σημερινή παρουσίασή του. Σας ευχαριστούμε θερμά.
Να ευχαριστήσουμε επίσης τις αγαπητές φίλες Παναγιώτα Ψυχογιοπούλου, Μαρία Τομαρά, και Αντωνία Παυλάκου για τη σημαντική τους προσφορά στη σημερινή εκδήλωση.
Αυτό το βιβλίο ξεκίνησε μέσα από μια πρόθεση και διάθεση συνεργασίας, συλλογικότητας και δημιουργικής συνάντησης. Αυτή ήταν η αρχική ιδέα και νομίζω ότι πέτυχε.
Σε μια εποχή που το συλλογικό υποχωρεί και σκεπάζεται από το ατομικό, που ακόμα και αυτή η ατομική δημιουργία και παρουσία υποχωρεί και με τη σειρά της σκεπάζεται από την απάθεια και την εσωστρέφεια. Σε μια δύσκολη εποχή δηλαδή, που πολλές φορές το εγωιστικό μας ματαιόδοξο, μας οδηγεί να πιστεύουμε πως μόνοι μας είμαστε πιο ικανοί, πως μόνοι μας είμαστε πιο δημιουργικοί, πιο έξυπνοι και πιο σπουδαίοι.
Από την άλλη μεριά βέβαια, η τέχνη της λογοτεχνίας από φύση της είναι μια μοναχική εργασία. Η σύλληψη της ιδέας, η εξέλιξή της και το τελικό λογοτεχνικό έργο μοιάζουν ως ιδιαίτερες ικανότητες ενός ανθρώπου. Σίγουρα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι.
Ακόμα και τα ποιήματά μας και τα βιβλία μας είναι το αποτέλεσμα της επαφής μας με τους άλλους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα δηλαδή μιας μη συνειδητοποιημένης συνεργασίας.
Κάποιος είχε πει ότι «είμαστε οι άνθρωποι που γνωρίσαμε. Αν είναι έτσι, τότε ό,τι γράφουμε είναι και προϊόν των ανθρώπων που γνωρίσαμε, ό,τι γράφουμε ποτέ δεν είναι αποκλειστικά δικό μας, προέρχεται από τον μικρόκοσμο των σιωπηρών συναντήσεων και των σιωπηρών συνεργασιών μας.
Πάνω λοιπόν σ’ αυτή την ιδέα της συνεργασίας βασίζεται αυτό το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα. Θα αναρωτηθεί δικαίως βέβαια κάποιος, πως δεν ανακαλύψαμε εμείς την Αμερική. Υπάρχουν δεκάδες και εκατοντάδες ποιητικά ανθολόγια, εικαστικές εκθέσεις κ.λπ. που βασίζονται στη συλλογική παρουσίαση πνευματικών και άλλων έργων τέχνης. Σίγουρα έτσι είναι. Όμως δεν συναντάς συχνά ποιητές και λογοτέχνες που βγάζουν νέο πνευματικό έργο και το παρουσιάζουν από κοινού.
Η λογοτεχνία και η ποίηση είναι τέχνες αλλά και η ικανότητα της συνεργασίας είναι μια ιδιαίτερη και απαιτητική τέχνη που προϋποθέτει μια καλλιέργεια του εαυτού και διάθεση για μοίρασμα της χαράς. Και όταν θέλεις να μοιραστείς τη χαρά της δημιουργίας, τη χαρά που αποκομίζουμε από ένα συλλογικό έργο πρέπει πρώτα – πρώτα να αποδεχθείς κάτι σημαντικό. Να έχεις τη διάθεση και την ικανότητα να αποδεχτείς και να αναγνωρίσεις το ταλέντο και την αξία των συναδέλφων σου και των συνεργατών σου.
Στην Ελλάδα αυτή η κουλτούρα της αποδοχής και της συνεργασίας δεν είναι τόσο διαδεδομένη. Συνήθως σε όλους τους τομείς ο καθένας προσπαθεί μόνος του να επιβιώσει, να απολαύσει, να δημιουργήσει. Βλέπουμε συχνά τους άλλους σαν εμπόδια στον δρόμο μας και όχι σαν συμμάχους, τους αντιμετωπίζουμε σαν κάποιους που μπορούμε να τους εκμεταλλευτούμε και όχι σαν κάποιους με τους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε.
Το βιβλίο αυτό (ΠΟΙΗΜΑΤΑ –Δέκα Σύγχρονων Μεσσήνιων Συγγραφέων) προβάλλεται και σαν μια προσπάθεια να πούμε και να αποδείξουμε πως όλοι μαζί χωράμε και στη ζωή και στην τέχνη. Πως με τη συνεργασία μπορούμε να αποκομίσουμε πνευματική χαρά και ικανοποίηση και να τη μοιραστούμε δικαίως.
Η Καλαμάτα είναι μια πόλη που έχει πολλά μοναχικά ταλέντα και πρέπει να τα ανακαλύψουμε. Να αναζητούμε και εμείς από μόνοι μας την κουλτούρα της συνεργασίας. Να εντάξουμε στα σχέδιά μας για το μέλλον τη συνύπαρξή μας με άλλους λογοτέχνες, με εικαστικούς, ζωγράφους, φωτογράφους και ας τους δίνουμε βήμα, βοήθεια και μέσα από τα βιβλία μας ως συνεργάτες μας. Έχουν να μας διδάξουν πολλά.
Γιατί δεκάδες άξιοι άνθρωποι είναι έτοιμοι να συνεργαστούν και να προσφέρουν, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία. Μάλιστα αυτό είναι αναγκαίο και πολύτιμο σε μια ιστορική περίοδο που ο κόσμος και οι χώρες έχουν βυθιστεί στον πόλεμο, στον ανταγωνισμό, στην οικονομική και ηθική κρίση.
Χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ τη συνεργασία και την ομαλή συνύπαρξή μας, ενάντια στους ανταγωνισμούς και στα τέρατα που ξεπηδάνε καθημερινά από τον άμετρο, αδηφάγο ανθρώπινο εγωισμό μας.
Τελειώνοντας θέλω να μοιραστώ μαζί σας την παρατήρηση ενός φίλου για τη σύγχρονη ποίηση και για τις εκδόσεις νέων ποιητικών βιβλίων. Κάποια ποιήματα και αυτής της συλλογής γράφτηκαν και στα χρόνια το κορονοϊού. Αναρωτήθηκε λοιπόν δίκαια αυτός ο φίλος: «Ούτε ένα ποίημα για αυτή την αρρώστια και το χάος που προκάλεσε ο κορονοϊός;».
Η απάντηση είναι ότι, οι ποιητές μιλάνε εδώ και αιώνες για τους μεγάλους κορονοϊούς αυτού του κόσμου. Καθημερινά γράφουν και μιλάνε για αυτούς. Και ποιοι είναι αυτοί οι μεγάλοι κορονοϊοί; Οι ανιαρές εξουσίες, οι παγκόσμιες αδικίες, οι ματωμένες δόξες, τα μίση, οι πόλεμοι, οι βαναυσότητες, οι καταστροφές, τα συμφέροντα και το βρώμικο χρήμα. Αυτό οι μεγάλοι κορονοϊοί φέρνουν το θανατικό. Οι αιώνιοι κορονοϊοί.
Οι ποιητές και οι λογοτέχνες προτείνουν για όλες αυτές τις αρρώστιες ως γιατρικά τις ανθρωπιστικές αξίες (της ισότητας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της αγάπης για τον άνθρωπο και τη φύση), την παιδεία, τη γνώση, τη συνεργασία, τον πολιτισμό. Σας ευχαριστώ.
