Διαταραγμένες προσωπικότητες και πολιτική εξουσία
(Το σύνδρομο της Ύβρεως)
Γλωσσολογικά το πιθανότερο είναι η λέξη «εξουσία» να προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα «έξεστι» που σημαίνει «είναι δυνατόν, μπορώ να επιβάλω». Από τη μεριά μιας «λογοτεχνικής- ποιητικής» προσέγγισης ας μου επιτραπεί να θέσω τη λέξη εξουσία ως «εκ της ουσίας», άρα το πιο ουσιαστικό.
Ο Διογένης έλεγε πως «η εξουσία μοιάζει σαν τη φωτιά. Να μην είσαι πολύ κοντά γιατί θα καείς. Να μην είσαι πολύ μακριά γιατί θα κρυώνεις».
Εξουσία βέβαια λίγο πολύ ασκούμε όλοι σε διάφορες εκφάνσεις του βίου μας. Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από εξουσιαστικές πράξεις με συνέπεια την αυτοματική κατάσταση εξουσιαστών και εξουσιαζομένων.
Αρχίζουμε με εξουσία που ασκούν οι γονείς μας και το περιβάλλον όταν είμαστε παιδιά (η μόνη μορφή φυσικής εξουσίας σύμφωνα με τους ειδικούς) η εξουσία της εκπαίδευσης, η εξουσία της θρησκείας, η εξουσία της κοινότητας, η εξουσία της πολιτικής.
Τώρα ο όρος πολιτική εξουσία έχει πολλές ερμηνείες και δύσκολα μπορεί να καλυφθεί σε ένα άρθρο. Ιδιαίτερα όταν την πολιτική εξουσία την ασκούν διαταραγμένες προσωπικότητες, τότε τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο γιατί πέρα από κοινωνιολογικές προσεγγίσεις πρέπει να ασχοληθείς και με ψυχολογικές παραμέτρους.
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως η πολιτική εξουσία δημιουργεί τραυματικούς πολίτες, γιατί συχνά ασκείται από ανώριμους ανθρώπους που προσπαθούν να συμπληρώσουν τα κενά της ψυχής τους πληγώνοντας τους άλλους, με την αρρωστημένη τους μανία για χρήμα, δόξα, καταξίωση και διαρκή σεξουαλική ηδονή. Οι άνθρωποι αυτοί οδηγούν σε πολιτικά εγκλήματα και την ανθρωπότητα σε ένα διαρκές πεδίο γήινου χάους όπου η παράνοια, η ανηθικότητα, ο πόλεμος και η φρίκη είναι πρωταγωνιστές.
Παγκοσμίως ασκούν πολιτική εξουσία κατά πλειοψηφία ναρκισιστικές προσωπικότητες που έχουν μια αίσθηση μεγαλείου για τον εαυτό τους, που εκμεταλλεύονται χωρίς ενοχές τους άλλους μόνο για να πετύχουν το σκοπό τους, με έντονη την ανάγκη για θαυμασμό και με το φθόνο να στάζει από τις ματωμένες τσέπες τους.
Στο βιβλίο του Ντέιβιντ Όουεν «Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία» αναφέρεται πως, «από τους 47 συνολικά διατελέσαντες Προέδρους των ΗΠΑ μέχρι το 1974, οι μισοί (49%) έπασχαν από κάποια σημαντική ψυχική νόσο και μάλιστα το 27% από αυτούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους».
Ο Ντέιβιντ Όουεν, (που χρημάτισε και Υπουργός Εξωτερικών, πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και ιατρός νευρολόγος), επισημαίνει πως ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνοι οι πολιτικοί ηγέτες που ήταν υγιείς, σωματικά και διανοητικά και, όμως, ανέπτυξαν αυτό που αποκαλεί, Σύνδρομο της Ύβρεως.
«Όταν η επιθυμία μας ελκύει άλογα σε ηδονές και μας κατακυριεύει, η κυριαρχία της ονομάζεται ύβρις». (Πλάτων)
«ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ της Ύβρεως είναι μια διαταραχή χωρίς προφανή αιτία, που εκδηλώνεται στον πολιτικό όταν αναλάβει την εξουσία και εξαφανίζεται όταν αυτός αποχωρήσει.
Μερικά συμπεριφορικά χαρακτηριστικά, όπως τα καταγράφει ο Ντέιβιντ Όουεν. Το άτομο που πάσχει από το Σύνδρομο της Ύβρεως:
-
Παρουσιάζει την αρρωστημένη ναρκισσιστική τάση να θεωρεί τον κόσμο ως πεδίο όπου ασκεί εξουσία και επιζητά τη δόξα.
-
Μιλάει με ύφος Μεσσία για τις ενέργειές του και υπερτονίζει τα επιτεύγματά του.
-
Ταυτίζει τον εαυτό του με το κράτος που θεωρεί τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις και των δυο ταυτόσημα. (Kratomania)
-
Εμπιστεύεται απόλυτα την κρίση του και αγνοεί τις υποδείξεις ή την κριτική άλλων.
-
Πιστεύει ότι δεν είναι υπόλογο στο ταπεινό δικαστήριο της κοινης γνώμης αλλά σε εκείνο της ιστορίας.
-
Αρνείται πεισματικά να αλλάξει γραμμή πλευσης.
-
Δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα.
-
Προτιμά τις ενέργειες που ευνοούν την εικόνα του.»
Υπάρχουν τελικά άνθρωποι που ασκούν εξουσία και είναι ψυχικά υγιείς; Η ιστορία έχει τέτοιου είδους παραδείγματα ανθρώπων που έχουν βρεθεί σε θέση εξουσίας και λόγω ωριμότητας και πνευματικής ηθικής δεν αλλοιώθηκαν. Το παράδειγμα του Γκάντι, του Μαντέλα και άλλων μας δίνουν ελπίδες ότι η εξουσία διαφθείρει μόνο αν την αφήσεις να σε διαφθείρει. «Η εξουσία δεν διαφθείρει τους ανθρώπους αλλά οι άνθρωποι την εξουσία» (WilliamGaddis).
Τι συμβαίνει όμως και στα δικά μας λημέρια. Στην σημερινή Γερμανο-Ευρώπη και στην μνημονιακή Ελλάδα, που πνίγονται στα βαθιά της «οικονομικής κρίσης» όπως την έχουν ονομάσει;
Γιατί στη ουσία η οικονομική κρίση είναι μια ηθική κρίση, μια αλαζονική κακοδιαχείριση της εξουσίας από τα ισχυρά λόμπι του τόπου μας και του παγκοσμίου περιβάλλοντος. Είναι εκείνα τα λόμπι που ορίζουν να κυβερνήσουν τις τύχες μας, πολιτικούς με διαταραγμένες προσωπικότητες.
«Η εξουσία δίνεται περισσότερο σε αυτούς που τολμούν και σκύβουν για να την πάρουν. Αρκεί να είσαι ικανός να σκύβεις», έλεγε ο Ντοστογέφσκι.
Οι διαταραγμένες προσωπικότητες έχουν «εύκολα σκυψίματα» τα οποία είναι πολύ χρήσιμα για τις τράπεζες, τις πολυεθνικές, τις εταιρίες, τα ΜΜΕ, γι’ αυτό και τους δίνουν εύκολα την εξουσία. Οι διαταραγμένες προσωπικότητες που μας εξουσιάζουν «σκύβουν καλά» και «ψηφίζουν διαστροφικά» για νέα μνημόνια για κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, για απολύσεις, για εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας, για ξεσπιτώματα, για ανεργία και εξαθλίωση.
Η σημερινή πολιτική διακυβέρνηση της χώρας μας αποτελείται στην πλειοψηφία της από φασιστόφρονες πολιτικούς με διαταραγμένη προσωπικότητα. Έχουμε πια την μεγάλη ανάγκη να κυβερνηθούμε από πολιτικούς που να είναι έτοιμοι πνευματικά και ψυχικά υγιείς. Που να οραματίζονται την αληθινή Δημοκρατία
Να μετουσιώσουν την εξουσία σε δύναμη προκοπής, χαράς, ελευθερίας, δικαιοσύνης, οικονομικής και πνευματικής ανάπτυξης.
Αυτούς τους πολιτικούς εμείς θα τους αναθρέψουμε με τη δική μας στάση ζωής. Χωρίς φόβους να διατηρούμε την ψυχραιμία μας, να γίνουμε προνοητικοί, συλλογικοί, διεκδικητικοί. Να δώσουμε τη μάχη μας για το κοινό καλό, να αντιπροτείνουμε με πράξεις αλληλεγγύης, να αντισταθούμε, να μην διαβρωθούμε. Να συμβάλουμε με την ψήφο μας ώστε να μην επιτρέψουμε σε διαταραγμένους πολιτικούς να μας κάνουν διαταραγμένους πολίτες.
Βασίλης Ρ. Φλώρος - 2014
